АРМИНФОЦЕНТР: Հարգելի հայրենակիցներ,
Սիրիայի հակամարտության սկզբից ի վեր, մենք՝ Սիրիայում ապրող հայերս, իրավիճակին համարժեք ոչ մի իրական օգնություն չենք ստացել, ինչը թույլ կտար գեթ մասամբ կարգավորել սարսափելի ու անտանելի վիճակը, որը հաստատվել է այս երկու տարիների ընթացքում:
Ժամանակն է վերլուծել Սիրիայի պատերազմի իրողությունները, դրա հետեւանքով ծանր կացության մեջ հայտնված հայ համայնքի վիճակը, հայկական դիմադրության եւ ինքնապաշտպանության խնդիրներն ու դրանց նկատմամբ Հայկական Հանրապետության պետական հաստատությունների, հայության եւ հայկական կազմակերպությունների վերաբերմունքը: Այսինքն, ճիշտ ժամանակն է հստակեցնել եւ պարզել, թե ո՞րն նրանց որդեգրած մարտավարությունը Սիրիայի հայության, Սիրիայի հայ համայնքի եւ ընդհանրապես Միջին Արեւելքի հայության ներկայի եւ ապագայի խնդիրների ու ծրագրերի վերաբերյալ:
Բայց նախ համահայկական դրամահավաքների մասին, որոնք կազմակերպված են հիմնականում ՀՀ, ԼՂՀ, ինչպես նաեւ Սիրիայի հայության խնդիրներին լուծումներ տալու համար:
Հանգանակված միջոցները:
Հիշեցնենք, որ Հայաստան Համայկական Հիմնադրամի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահն է Հայաստանի Հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանը, խորհրդի կազմում են Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ն, Հայաստանի Հանրապետության բարձրաստիճան պաշտոնյաներ, ինչպես նաեւ արտերկրի հայ համայնքների ներկայացուցիչներ ամբողջ աշխարհից:
2012 թվականի նոյեմբերի 8-ին՝ Մոսկվայում, Հայաստան Համայկական Հիմնադրամի կազմակերպած հանգանակության ժամանակ Ռուսաստանում հայ գործարարները նվիրաբերեցին 12 միլիոն ԱՄՆ դոլար: Միջոցառմանը ներկա էին Հայաստանի Հանրապետության Ազգային Ժողովի նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը եւ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության նախագահ Բակո Սահակյանը:
Լոս Անջելոսում հիմնադրամը հավաքեց 7 միլիոն դոլար: ԱՄՆ-ի ծագումով հայ գործարարները ավելի քան 2 միլիոն դոլարի նվիրատվություն կատարեցին:
Հայաստան Համայկական Հիմնադրամի տարեկան դրամահավաքում, փաստորեն, 2012 թվականի նոյեմբերին ձեռք բերվեց 21 միլիոն դոլար, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության ենթակառուցվածքները ֆինանսավորելու եւ Սիրիայի հայ համայնքին օգնության մասնաբաժին հատկացնելու նպատակներով:
Սիրիայի հակամարտությունից 6 ամիս անց, 2011 թվականի նոյեմբերին կազմակերպված հեռուստամարաթոնը կարողացել էր հավաքել 12 միլիոն դոլար:
2008 թվականին ռուսաստանաբնակ Սամվել Կարապետյանը ռեկորդային նվիրատվություն էր կատարել՝ 15 միլիոն դոլար, ով նոյեմբերի 8-ի դրամահավաքում փոխանցել էր 1,5 միլիոն դոլար:
Ներկայի մարտավարությունը Սիրիայի հայության օժանդակության վերաբերյալ:
Հայաստան Համայկական Հիմնադրամը ստեղծման օրից սկսած 235 միլիոն դոլար է օգտագործել Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունում եւ Հայկականի Հանրապետությունում ծրագրեր իրագործելու համար: Մասնավորապես վերանորոգվել է 500 կմ ճանապարհ, ինչպես նաեւ կառուցվել եւ վերանորոգվել են հարյուրավոր բնակարաններ, տներ, տասնյակ դպրոցներ, մանկապարտեզներ եւ բուժման կենտրոններ:
2012 թվականի հանգանակությունից հավաքված գումարի մեծ մասը պետք է նվիրվեր Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության գյուղերում «համայնքային կառույցների» վերականգմանը: Հայաստան Համայկակական Հիմնադրամի Երեւանյան գրասենյակի խոսնակ Հասմիկ Գրիգորյանը իր ելույթում հաստատել էր, որ հանգանակված միջոցների 10 %-ը պետք է ուղղորդվի Սիրիայի հայ համայնքին մարդասիրական օգնություն ցուցաբերելու: Ընդ որում, Հասմիկ Գրիգորյանը RFE/RL-ով հայտարարել է, որ հիմնադրամը կօգնի բոլոր հայերին՝ ե՛ւ նրանց, ովքեր մնացել են Սիրիայում, ե՛ւ նրանց, ովքեր ապաստան են գտել Հայաստանում:
Հայաստան Համահայկական Հիմնադրամի Ֆրանսիայի գրասենյակի նախագահ պարոն Թերզյանի ելույթից սկսած վիճակը փոփոխվեց[1]:
Սիրիայի հայերի համար նվիրատվություններ[2] պարբերաբար հավաքվում են նաեւ տարբեր կազմակերպությունների կողմից: Ի պատասխան Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս Գարեգին Բ-ի կոչին՝ «օգնենք Սիրիայում բնակվող մեր քույրերին եւ եղբայրներին», Թբիլիսիի հայ համայնքը կազմակերպեց մի շարք միջոցառումներ, որի ընթացքում նվիրատվություններ հավաքեց, որպես օգնություն Սիրիայի հայերին, այդ նվիրատվությունը փոխանցվեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին:
Վրաստանում Հայաստանի Հանրապետության դեսպանը, «Հայարտուն» Վրաստանի հայ թեմի մշակութային բաժինը, Գարի Դավթյանը, մշակույթի տունը, «Հայ արվեստասրահ» օնլայն ամսագիրը, ոչ կառավարական «Վրաստանի հայերի համայնքային կազմակերպությունը», «Համահայկական միջազգային խաղերի» կազմակերպության մասնաճյուղը Վրաստանում, հոգեւորականների թեմը, գործարար մարդիկ, արվեստագետներ եւ Թբիլիսի հայ համայնքի ներկայացուցիչներ նույնպես մասնակցեցին բարեգործական միջոցառումներին:
5000 ԱՄՆ դոլար հավաքվեց եւ թեմի առաջնորդ Վազգեն Միրզախանյանի օրհնությամբ փոխանցվեց Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին:
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը իր հերթին 200.000 ԱՄՆ դոլար փոխանցեց հիմնադրամին Սիրիայի հայերի օգնության համար, որից հետո կրկին 200.000 դոլար փոխանցեց, այս նվիրատվության մեջ իրենց մասնակցությունը ունեցան Վրաստանի հայերի ներկայացուցիչները:
Այս ամենը ցույց է տալիս, որ հայությունը պատրաստ է օգնելու եւ օժանդակելու, երբ խնդիրը, մասնավորապես, վերաբերվում է մեզ՝ Սիրիայի հայությանը, որ գտնվում է այս սարսափելի իրավիճակում: Սակայն այն պարտավորությունները, որ ունեն Հայկական Հանրապետության իշխանություններն ու եկեղեցին Սիրիայի հայության հանդեպ, չեն իրականացվում: Մինչեւ այժմ Սիրիայում ապրող հայ ընտանիքները, սպասում են մարդասիրական լայնածավալ օժանդակության, որը ուշանում է: Քաղաքացիական պատերազմի հետեւանքով մարդասիրական աղետի մեջ հայտնված Սիրիայի հայության խնդիրները խորանում են՝ այն դեպքում, երբ հայության պատկան կազմակերպությունները, այդ թվում՝ Հայկական Հանրապետությունը պարտավոր են ուղիղ եւ թիրախային մարդասիրական օգնություն կազմակերպել Սիրիայի հայ համայնքին՝ ամեն կերպ տեղում նրան անվտանգ պահելու համար: Մարտավարական այդ կոպիտ սխալը մահացու հետեւանքներ ունի Սիրիայի հայ համայնքի համար, որտեղ մասնավորապես պետք է նշել Էլ Հասսակէյի դեպքը:
Լրատվական կայքերը[3] մշտապես հանդես են գալիս հայտարություններով. վերջին օրերի ընթացքում հերթական ոճրագործությունը կատարվեց Սիրիայում, կոտորվեցին[4] 450 պատանդներ , որոնցից 120-ը երեխաներ: Այս ամենը կատարվել է Ալ Քաիդայի խմբերից մեկի կողմից, Թալաբայդ տարածաշրջանի Ռաքքա նահանգում: Լրատվական կայքերը պնդում են, որ զոհվածները քրդեր են… Մենք խորապես ցավակցում ենք զոհվածների հարազատներին, մենք հայտնում ենք մեր մտահոգությունը զոհվածների ազգային պատկանելիության հետ կապված: Լրատվական կայքերը պնդում են, որ զոհվածները քրդեր են… Ինչպե՞ս իմացան նրանց ազգային պատկանելիությունը, քրդե՞ր են, թե՞ հայեր: Նրանք ոչինչ էլ չգիտեն:
Այս իրավիճակին ընդառաջ Հայկական Հանրապետությունը, հիմնականում, արձագանքում է բնակարանաշինության ծրագրերով, օրինակ՝ կառուցվելու է նոր թաղամաս[5] Երեւանից 20 կմ հեռավորության վրա՝ կնքված «Նոր Հալեպ» անվանումով: Այս թաղամասը կծավալվի 4.8 հեկտար տարածության վրա եւ կարող է տեղավորել հարյուրավոր փախստականներ, որոնցից մեծ մասը գալու են Հալեպից (Սիրիայի հյուսիս): Բնակարանի գնի մի մասը կվճարի գնորդը, երկրորդ մասը կհատկացնի կառավարությունը, ասպես կոչված, «բարեգործական» կազմակերպությունների օգնությամբ, -ավելացնում է կայքը:
Ներկա մարտավարության շարունակման դեպքում, այլեւս ոչինչ հնարավոր չէ սպասել Հայկականի Հանրապետության իշխանություններից, չնայած որ, Սիրիայի հայերը կարող էին մեծ աջակցություն ստանալ, որոնք անկախ իրենց կամքի, հայտնվել են այս ողբալի իրավիճակում:
Իրավիճակն իսկապես ողբերգական է:
Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդի առաջարկած մարտավարությունը:
Իրավիճակն իսկապես ողբերգական է, Հայկականի Հանրապետության իշխանությունների նման ապաշնորհ մարտավարության շարունակման դեպքում մենք՝ Սիրիայի հայերս, վերջնականապես կզրկվենք իրական օգնությունից եւ կմնանք այս ողբերգական վիճակում, որում հայտվել ենք անկախ մեր կամքից:
Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդը պնդում է՝
ժամանակն է վերարժեւորել Սիրիայի պատերազմի իրողությունը: Հայ հանրությունը գտնվում է բարոյահոգեբանական ճգնաժամի մեջ, մենք հիշում ենք 1988 թվականի դեկտեմբերի 7-ի երկրաշարժը, Արցախը, Հայկականի Հանրապետության վերականգնումը, մենք հիշում ենք մեր՝ Սիրիայի հայության, լայն մասնակցությունը այդ ամենին, ցավով պետք է նշենք, որ այժմյան «համերաշխության» արդյունքը շատ դառնահամ է (…)
Այդ իսկ պատճառով, Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդը Սիրիայի հայության խնդիրներում համահայկական ճգնաժամը հաղթահարելու համար, առաջարկում է միասնաբար լուծել երեք կարեւորագույն մարտավարական խնդիր՝
ա/ իրավիճակին համարժեք թիրախային մարդասիրական օգնություն եւ օժանդակություն հասցնել Սիրիայի հայությանը եւ Սիրիայի հայ համայնքին,
բ/ կազմակերպել Սիրիայի հայության եւ Սիրիայի հայ համայնքի դիմադրությունն ու ինքնապաշտպանությունը,
գ/ ապահովել Սիրիայի հայության, Սիրիայի հայ համայնքի եւ Միջին Արեւելքի հայության լիարժեք մասնակցությունը Միջին Արեւելքի պետական նոր կառույցների ու կազմավորումների առաջացման ու ստեղծման գործընթացներին, այդ թվում՝ Կիլիկյան Հայաստանում եւ Արեւմտյան Հայաստանում:
Այդ իսկ նպատակով, Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդը դիմում է հետեւյալ կողմերին՝
ա/ Արեւմտյան Հայաստանի քաղաքացիներին,
բ/ բոլոր հայրենասեր հայորդիներին ամբողջ աշխարհում,
գ/ Սիրիայի հայության եւ Միջին Արեւելքի հայության ներկայով եւ ապագայով մտահոգ բոլոր հայկական կազմավորումներին ու կազմակերպություններին:
Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդը առաջարկում է՝
իրականացնել թիրախային օգնություն եւ օժանդակություն՝ օգտվելով ներքեւում նշված հաշվեհամարից…
Այդպես հնարավոր է առաջարկված մարտավարությունը դարձնել իրականություն եւ ապահովել հայության իրավունքների պաշտպանությունը վտանգված համայքներում, տարածաշրջանում եւ բնօրրան հայրենիքում:

Միացեք ՄԵՐ ԴԻՄԱԴՐՈՒԹԵԱՆԸ ֆիզիկապես
ՕԳՆԵՑԵՔ ՄԵՐ ԴԻՄԱԴՐՈՒԹԵԱՆԸ նյութապես
ուղղակիորէն փոխանցելով՝
CNA (ՀԱՅ ԱԶԳԱՅԻՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ)
հետեւեալ հասցէով՝BP61 – 92224 BAGNEUX CEDEX
http://www.western-armenia.eu/soutien.htm

Արեւմտեան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդ
Գամըշլի, 19 օգոստոսի, 2013