АРМИНФОЦЕНТР: Գարեգին Բ կաթողիկոսի խախտումներն իր ծառայության առաջին տարվա ընթացքում
Католикос Всех армян Гарегин II: Грубейшие нарушения в первый год его службы
Или конфиденциальное письмо Патриарха Константинопольского, архиепископа Месропа Мутафяна Католикосу всех армян Гарегин Второму
Եղբայրական սիրով
ի տեղեկութիւն
Մեսրոպ Մ.
09-11-2000
ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՈՑ
Ստանպուլ, 3 Նոյեմբեր 2000
Թիւ 3848
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ Բ
ԾԱՅՐԱԳՈՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ ԵՒ
ԿԱԹՈՂԻԿՈՍ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին
Հայաստան
Սիրելի Վեհափառ,
Ժաամանակին անկանոն ձևով, երբեմն մինչեւ իսկ Երուսաղէմի միջոցով (՞), ստացեր էինք Ձեր 6 (հ. 1002) եւ 16 (1060), 30 Յունիս (հ. 1387), 4 (հ. 1630), 11 (հ. 1669) եւ 14 Օգոստոս (հ. 1695) եւ 13 Սեպտեմբեր (հ. 1858), վերջերս ալ` 6 (հ. 2001), 7 (2003) եւ 17 Հոկտեմբեր (հ. 2071) թուակիր գրութիւնները։
Դրվագ Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Մութաֆյանի նամակի բնագրից
Դրվագ Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Մութաֆյանի նամակի բնագրից
Պոլսահայութեան համար յատկապէս ծանր այս օրերուն, մենք ոչ ժամանակ ոչ ալ փափաք ունինք ուղղակի Պատրիարքական Աթոռոյս հետ աղերս չունեցող հարցերով զբաղելու։ Մի քանի կէտեր կան սակայն, զորս պիտի փափաքէինք յանձնել Ձերդ Սրբութեան նկատառման։
ա) հ. 1002 եւ հ. 1669 գրութիւններէն զգալի է, որ Պատրարքական Աթոռներուն կը վերաբերիք որպէս թեմական առաջնորդութիւններ, ինչ որ ներհակ է Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ հնամենի աւանդութիւներուն, 22.X.1925 թ. Կանոնադրութեան (յօդ. 5), 19.VII.1945 թ. Կանոնադրութեան (յօդ. 5, 6, 9բ եւ 19), 21.IX.1995 թ. Սահմանադրութեան Նախագծի (յօդ 3, 7, 21) եւ 11.XII.1991 թ. ՀՀ մօտ պաշտօնապէս գրանցուած «Ներքին Սփիւռքի Կանոնադրութեան» նախաշաւղի տրամադրութիւններուն։ Կաթողիկոսը, Պատրիարքի մը իրաւասութեան Սահմաններուն միջամտող նամակներ պէտք չէ գրէ։ «Պատրիարք» եւ «Առաջնորդ» եզրերը պատմականօրեն ոչ նոյնանիշ, ո՛չ ալ հոմանիշ են։
բ) Ի մասին Վատիկան տրուելիք այցելութեան (հ. 1895 եւ հ. 2002)։ Բոլորով սրտիւ համաձայն եւ զօրավիգ ենք Ձեզի, երբ կը հետապնդեք «քոյր եկեղեցիներու հետ մեր Եկեղեցւոյ կապերու նորոգումն ու ամրացումը»։ Սակայն Սուրբ Գրիգոր «Լուսաւորչի մասունքներու ստացումը» անհասկնալի թուեցաւ մեզի։ Անթիլիաս, Երուսաղէմ եւ Պոլիս Սուրբ Գրիգորի մասունքները յատուկ եւ պատմական պահարաններու մէջ կը պահուին։ Վստահ ենք, որ մեր Հաւատքի Հօր մասունքները ունիք նաեւ Մայր Աթոռի գանձատան մէջ։ Ինչո՞ւ դիմել քայլի մը, որ անհասկնալի պիտի թուի լայն զանգուածներուն։ Հայ Եկեղեցին իր առաջին պաշտօնական Հայրապետին մասունքները Հռոմէ՞ն պիտի ստանայ։ Ապագային պիտի չելլե՞ն գրողներ, որոնք պիտի փութան յիշեցնել, որ 1700-ամեակին օծուող Երեւանի Մայր Տաճարի հիմքին դրուած Սուրբ Լուսաւորչի մասունքներն «անգամ» տրամադրուած են Հռոմի Պապին կողմէ։ Այս մասին արդեոք խորհրդակցութեան պէտք չկա՞ր եպիսկոպոսաց` եւ կամ գոնէ Նուիրապետական Աոռներու գահակալներուն հետ։
գ) Հռոմի հետ կապուած ուրիշ հարց մըն ալ կայ։ Քանի մը օրէն Հռոմ կը մեկնիք, եւ ցարդ տեղեկութիւն ստացած չենք, թե ի՞նչ պիտի ստորագրէք Հռոմի Պապին հետ։ Անհրաժեշտ է յիշել, թե որեւէ փաստաթուղթ, որուն ՆԱԽԱՊԵՍ համաձայնութիւն չէ տուած եկեղեցական որեւէ ՕՐԻՆԱԿԱՆ մարմին, յետագային կանոնական վաւերականութիւն չ’ունենար եւ կը դասուի Կաթողիկոսի սեփական թղթակցութեանց կարգին, ինչպէս արդարեւ եղաւ Ձեր Երջանկայիշատակ Նախորդին կողմէ նոյն Պապին հետ ստորագրուած փաստաթուղթի պարագային։
դ) Դուք արդէն տարիէ մը ի վեր Կաթողիկոս եք եւ Ձեր իշխանութիւնը ապացուցելու համար պէտք չունիք «Ներքին Սփիւռքի Կանոնադրութեան» Ե. 68–րդ յօդուածի տրամադրութենէն օգտուելու։ Թեմակալ առաջնորդ մը ազատ արձակելու «ձեւն» ալ կարեւոր է։ Այսօր, Սրբազան Պապն իսկ իրաւոոնք չունի իր ուզած եպիսկոպոսը յանկարծակի պաշտօնանկ ընելու։ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ալ պէտք է ընկալեալ կարգ–կանոնով եւ աւանդութեամբ առաջնորդուի։ Նման պարագաներուն պէտք է յստակ եւ փաստացի ըլլայ ազատ արձակւող առաջնորդի դէմ բերւած ամբաստանութիւնը, պէտք է քննիչ ատեան կազմել, ենթակային ինքնապաշտպանութեան առիթ տալ եւ ապա արդիւնքը հրապարակել։
ե) Հոկտեմբերի 9–ին անակնկալի եկանք, երբ ֆաքսով ստացանք Ձեր 7 Հոկտ. Թուակիրը (հ. 2003), որուն կցուած էր ԳՀԽ–ի անդամներու «նոր ցանկ մը» առանց որեւէ յաւելեալ տեղեկութեան։ Քանի մը օր յետոյ այս անգամ Մայր Աթոռի մամլոյ դիւանի կողմէ հրապարակում մը եղաւ, ըստ որում կը ծանուցուէր, որ «Հայրապետական տնօրինութեամբ» ԳՀԽ–ի նոր անդամներ «նշանակուած են»։ 19.VI..1945 թ. Կանոնադրութեան (յօդ. 7) եւ 21.IX.1995 թ. Սահմանադրութեան Նախագծի (յօդուած 117) համաձայն, ԳՀԽ–ը Եկեղեցւոյ բարձրագույն գործադիր իշխանութիւնն է եւ կ’ընտրուի Ազգային Պատգամաւորական Ժողովի կողմէ։ 1995–ի Ազգային Պատգամաւորական Ժողովին յստակ կերպով դրուած էր, որ ԳՀԽ–ը ՎԱՒԵՐՈՒԹԻՒՆ եւ ՀԵՂԻՆԱԿՈՒԹԻՒՆ ունենալու համար անոր անդամները ընտրութեամբ պէտք է պաշտօնի կոչուէին։ Գալով այժմու ԳՀԽ–ին, անոր կազմին մէջ ամենեւին պէտք չկար որեւէ փոփոխութիւն ընելու մինչեւ Ազգային Եկեղեցական Պատգամաւորական յաջորդ ժողովը (կամ Ներկայացուցչական Ժողովը)։ Ձեր Երանաշնորհ Նախորդն ալ այդպէս ըրած էր արդէն։ Փոփոխութիւնները, կամ նոր նշանակումները, եթէ այնքան անհրաժեշտ կը նկատէիք, այժմու ԳՀԽ–ի անդամներու հետ, կամ առ նուազն ատենապետ Պատրիարքներու հետ խորհրդակցաբար կրնայիք ընել։ Այդ ալ չեղաւ։ Այժմ հարց կը ծագի, թե ի՞նչ է ԳՀԽ–ի անդամ դառնալու չափանիշը։ Պարզապէս Կաթողիկոսի կողմէ նշանակո՞ւմ։ Այդ ընդունելի կ’ըլլար միայն այն պարագային, եթէ ԳՀԽ–ը լոկ «Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի խորհրդատու մարմին է» (Ներքին Սփիւռքի Կանոն, յօդ. Գ.25)։ Եւ եթէ այս վերջին տրամադրութիւնով պիտի ղեկավարուէինք, այդ պարագային, «նոր ցանկը» ինչո՞ւ 12 սփիւռքահայերու ըդգրկմամբ կը հակասէ Ներ. Սփ. Կան. 29-րդ յօդւածին։ Գալով Պատրարքներու մասնակցութեան, 1945–ի եւ 1995–ի կանոնադրութեանց տրամադրութիւնները աւելի քան պարզ են. Պատրիարքները Կաթողիկոսին կողմէ որեւէ պաշտօնի չեն «նշանակուիր», կարգ մը ժողովներու Ի ՊԱՇՏՕՆԷ կը նախագահեն կամ կ’ատենապետեն։
զ) Ձեր անմիջական շրջանակէն դուրս, աշխարհով մէկ ձրուած հայորդիք ի՞նչ կը մտածեն Եկեղեցւոյ, Մայր Աթոռի եւ իրենց Ընդհանրական Հայրապետին մասին։ Ջախջախիչ մեծամասնութիւնը չի կարդար Մամլոյ Դիւանի հաղորդագրութիւնները, իսկ հեռուստատեսային հաղորդումներուն կը հետեւի կասկածամտութեամբ եւ դառն քննադատութիւններով։ Սոցիալ–տնտեսական լուրջ խնդիրներ, «եկեղեցին` դա ժողովո՛ւրդն է» լոզունգի գործնական սնանկացումը, Եկեղեցիի եւ եկեղեցականներու նիւթական շռայլութիւններն ու նանրասիրութիւնը, միջնադարեան ձեւի, գործելակերպ եւ ինքնարտայայտման զգալի անհաղորդականութիւնը եւ յա՛տկապես հոգեւոր առաքելութեան կարօտող ծանր փաստեր են։ Դեռ կան Էջմիածին–Անթիլիաս փոխ–յարաբերութիւններու, միջեկեղեցական եւ միջկրօնական յարաբերութիւններու, եկեղեցի–պետութիւն փոխ–յարաբերութիւններու հետ կապուած լուրջ հարցեր։
Վերոյիշեալ եւ այլ պարագայից վերաբերեալ մենք միշտ պատրաստ ենք Ձեզի հետ խորհրդակցելու, եւ կ’առաջարկենք, որ յարմար առիթով մը երբ Եւրոպա գտնուիք, թերեւս միմիայն երեքս` Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի, Սուրբ Երուսաղէմի եւ Կ. Պոլսոյ Աթոռակալներս մէկտեղուինք խորհրդակցութեան մը համար։
Հայցելով Տիրոջմէ Աստուածային օրհնութիւն Եպիսկոսապետիդ եւ Մայր Աթոռոյ Միաբանութեան վրայ, խոնարհ աղօթակցութեամբ մնամք`
Եղբայրական սիրով ի Քրիստոս,
/ստորագրություն/ [Մեսրոպ Մութաֆյան]
Պոլսո պատրիարք Մեսրոպ Բ Մութաֆյանի նամակը Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսին
__________________________________________
Католикос Всех армян Гарегин II: Грубейшие нарушения в первый год его службы
Или конфиденциальное письмо Патриарха Константинопольского, архиепископа Месропа Мутафяна Католикосу всех армян Гарегин Второму

С братской любовью 
Месроп M. [Месроп II Мутафян] 
09-11-2000г
Армянский Патриархат
Стамбул, 3 ноября 2000 
Число 3848
Гарегину Второму, Верховному Патриарху и Католикосу всех армян 
Святой Престол Эчмиадзин, Армения
Уважаемый Святейшество,
Некоторое время назад косвенным путем, иногда даже путем Иерусалиме (?), Мы получили ваше соответствий от 6 мая (# 1002) и 16 (# 1060), 30 июня (# 1387), 4 августа (# 1630), 11 (# 1669) и 14 (# 1695) и сентябрь 13 (# 1858), а в последнее время также, 6 октября (# 2001), 7 (# 2003) и 17 (# 2071).
Специально для стамбульских армян в эти тяжелые дни, у нас нет ни времени, ни желания разбираться с вопросами, которые не имеют прямого отношения с нашими Патриарший Престол. Однако, есть несколько моментов, которые мы хотели бы довести до вашего Holiness'attention.
1) Из переписки # 1002 [6 мая] и № 1669 [11 августа], очевидно, что вы связаны с патриарших престолов, как епархиальный prelacies, которая идет вразрез с вековой Армянской Апостольской Церкви традиции, а также диспозиции 22 октября 1925 Уставу (статья 5); 19 июня 1945 Уставу (статья 5, 6, 9, б и 19); 21 сентября 1995 Конституционный Outline (статья 6, 7, 21), а также Введение "Внутренние диаспоры Устав" официально зарегистрирована в Республике Армения 11 декабря 1991 года. Католикос не должен писать письма помех относительно границ полномочий Патриарха. Границы "патриарх" и "Предстоятель / Святителя" исторически не идентичны, и они не являются синонимами.
2) Что касается визита должны быть сделаны в Ватикан (# 1696 и # 2002). Мы искренне согласен и поддерживать вас, когда вы преследуете "возобновление и укрепление связей нашей Церкви с Церквами-сестрами." Однако ", получение остатков [святой Григорий] Просветитель" казалось необъяснимым нам. В Antelias, Иерусалима и Константинополя, останки Св. Григория хранятся в специальных шкафах и исторические. Мы уверены, что у вас есть остатки отец нашей веры в казну Святого Престола. Почему предпринимает шаги, которые будет непонятным для масс? Является армянская церковь собирается получить остатки его первого официального понтифика из Рима? Будут ли не быть писателями появление в будущем, который поспешит напомнить нам, что даже останки Святого Просветителя, заложенный в фундамент собора Еревана Матери, освященный во время 1700-летия, были предоставлены Папы Римского? Должны ли возможно, не были консультации с епископами, или по крайней мере с троне главам патриарших престолов?
3) Существует еще один вопрос, связанный с римским папством. Через несколько дней Вы покидаете для Рима, и на сегодняшний день мы не получили информацию о том, что вы собираетесь подписать с Папой Римским. Важно помнить, что любой документ, который не был согласован с любым законным тела Церкви в первую очередь, не будет иметь никакого канонического подтверждения и будут судить в категории Папского личную переписку, как и то, что произошла с Ваш предшественник блаженной памяти в случае его подписал документ с таким же папой [Иоанн Павел XXIII].
4) Вы были Католикос уже год, и вы не должны использовать в своих интересах "Интерьер диаспоры Устав" Статья V.68 для того, чтобы доказать свою власть. "Путь" прекращения епархиальных приматов / святителя, также важно. Сегодня, Его Святейшество Папа сам не имеет права внезапно прекратить епископ Он выбирает из своей позиции. Католикос Всех Армян должны также руководствоваться преобладающие правила порядка и традиции. В подобных случаях, обвинения, выдвинутые против уволенного приматов / святителя должны быть ясными и доказательственная; наблюдательный совет должен быть сформирован; предмету обвиняемый должен иметь возможность для самообороны, а затем результат должны быть обнародованы.
5) Мы были застигнуты врасплох 9 октября, когда мы получили вашу FAX от 7 октября (# 2003), к которому был приложен "новый список" членов Верховного Духовного Совета, без какой-либо дополнительной информации. Через несколько дней, на этот раз было объявлено, из пресс-службы Святого Престола, в соответствии с которой было объявлено, что новые члены Верховного Духовного Совета "был назначен в Папском усмотрению". Согласно по 19 июня 1945 года Устав (статья 7) и 21 сентября 1995 Конституционный Outline (статья 117), Верховный Духовный Совет является высшим исполнительным органом Церкви и избирается Национальным Собранием представителя. В 1995 году Национальная ассамблея представителя, было четко указано, что для того, Верховный духовный совет получить подтверждение и власти, ее члены должны быть вызваны на должность выборов. Что касается текущего Верховного духовного совета, не было абсолютно никакой необходимости не вносить никаких изменений в своем теле до следующего заседания Национальной Духовной Ассамблеи представителя. Ваш предшественник блаженной памяти тоже сделал это уже. Изменений или новых назначений, если вы считали их столь важное значение, вы могли бы сделать в консультации с нынешних членов Верховного Духовного Совета, или по крайней мере с председателем патриархов. Этого не произошло, либо. Теперь возникает вопрос: что является стандартом для став членом Верховного Духовного Совета? Просто, будучи назначен католикосом? Которая была бы приемлема только в экземпляр, который Верховного Духовного Совета были просто "консультативный орган Католикос всех армян (" Внутренние диаспоры Canon », ст. III.25). И если мы собираемся регулируются настоящим характером, то почему "Новый список" с включением 12 армян диаспоры в противоречии с «внутренней диаспоры Canon статьи 29? Что касается Патриархов участия, диспозиций 1945 и 1995 подзаконных актов, все более ясным. Патриархи не «назначен» на любую должность Католикос; они либо председательствовать на стуле или некоторых совещаниях по должности.
6) за пределами вашего ближайшего окружения, то, что армяне разогнали всем мире думают о Церкви, Святой Престол и их Апостольской понтифика? Подавляющее большинство не читает пресс-релизы Новости представительства и следует телевизионных программ с сомнением и резкой критике. Серьезных социально-экономических вопросов ", церковь является народ" практической несостоятельности девиз, церковь и финансовых излишеств духовенства и тщеславие, значительное некоммуникабельности средневековые формы, методы работы, и самовыражение, и, в частности, аморально и неблагополучное состояние духовной миссии серьезные доказательства того, что требуют немедленного исследования. Есть еще вопросы, вызывающие озабоченность в отношении Antelias-Эчмиадзин взаимосвязи, межцерковных и межконфессиональных отношениях, церковно-государственных взаимоотношений.
Относительно указанных выше и других случаях, мы всегда готовы обсудить с вами, и мы полагаем, что на удобном случае, когда вы находитесь в Европе, пожалуй, только три из нас, возведенного на престол главы ') Святого Престола Эчмиадзина , Святого Иерусалима и Константинополя собрались вместе для консультаций. 
Молиться за Божественное благословение Господне на вас понтифика, и Братство Святого Престола, мы остаемся в смиренной молитве
С братской любовью во Христе, 
Месроп M. [Месроп II Мутафян]
Патриарх Константинопольский Месроп II Мутафян, письмо Гарегину II, Католикосу Всех Армян

Источник: Thetruthmustbetold.com