Սիրիայում մարդու իրավունքների խախտման ուսումնասիրությունների հանձնաժողովը ներկայացրեց իր թարմացված զեկույցը 28-09 ից 16-12-2012 ժամանակաշրջանի համար, որտեղ հայտնում է Սիրիայում 21 ամսյա բախումների, առավելապես միջհամայնքային բնույթի մասին: 

ՄԱԿ - ի միջազգային անկախ հետաքննող հանձնաժողովի նախագահ Պաոլո Սերջիո Պինհեիրո 

 Կարեն Աբուզեյդ - նույն հանձնաժողովի անդամ

Հանձնաժողովը հիմնվել է Ժնեւում, եւ ՄԱԿ ի իրավասությունների սահմաններում անցկացնում է հետաքննություն՝ Սիրիայում մարդու իրավունքների եւ միջազգային իրավունքի ոտնահարման հետ կապված:

Հանձնաժողովի անդամներն են Պաոլո Սերջիո Պիհնիերոն, Կարեն Աբուզեյդը, Կառլա Դել Պոնտեն եւ Վիտիտ Մունտարբհոնը:

Զեկույցը 10 էջանոց է: 

http://www.ohchr.org/Documents/Countries/SY/ColSyriaDecember2012.pdf 

Վերջին զեկուցագրերն ու թարմացված լուրերը, 2011թ օգոստոսից՝ հանձնաժողովի աշխատանքների սկսման պահից ի վեր, տալիս է բախման ավերիչ նկարագիրը, ինչպիսիք են մարդու իրավունքների եւ Միջին Արեւելքի ժողովուրդների իրավունքների ոտնահարումը:

Զեկույցում նշված են Սիրիայում ընթացիկ բռնությունների, հազարավոր զոհերի եւ վիրավորների, կես միլիոնի հասնող մասսայական գաղթի եւ ինչքի ավերման բարձր սանդղակի մասին: Այն նույնպես բնութագրում է, թե ինչպես են վնասվում եւ ավերվում համաշխարհային մշակութային կոթողները:

Հանձնաժողովը հանգում է այն եզրակացությանը, որ հակամարտությունը կրում է առավել միջհամայնքային բնույթ: Զեկույցի հեղինակները, նշում են, որ կառավարական եւ նրանց օժանդակող զինվորական բաժանմունքները, որոնք աջակցում են սուննիներին, հարձակվում են անզեն բնակչության վրա: Միառժամանակ զեկույցները տեղեկացնում են հակակառավարական զինված խմբավորումների՝ ալավիների եւ մյուս փոքրամասնություն կազմող կառավարամետ համայնքների ՝ այդ թվում կաթոլիկների, ուղղափառ հայերի եւ դրուզների վրա հարձակումների մասին: 

Այլ փոքրամասնություն կազմող համայնքները, որոնցից են քրիստոնյաները, քրդերը, թուրքմենները, նույնպես հայտնվել են ներքաշված հակամարտության մեջ եւ ստիպված են դիմել կամ զենքով ինքնապաշտպանությանը, կամ էլ հարել հակամարտության այս կամ այն կողմին:

Հանձնաժողովին հանձնարարված է նաեւ հետաքննություն անցկացնել զինվորական եւ մարդկայնության դեմ հանցագործությունների հետ կապված մեղադրանքները, ինչպես նաեւ բոլոր մարդասպանությունների հետաքննությունները: 

Չնայած այն բանին, որ Սիրիայի իշխանությունները դեռ թույլ չեն տվել հանձնաժողովին հետաքննությունն անցկացնել իր տարածքի վրա, այնուամենայնիվ հանձնաժողովն ու իր աշխատակիցները ի վիճակի են եղել հարցազրույց անցկացնել ավելի քան 1200 վկաների եւ զոհերի հետ: 

Պատրաստված զեկույցները կառուցված են այդ վկայությունների հիմքի վրա: 

Զեկույցում նշված է Սիրիայում զինված օտարերկրյա գրոհայինների ներկայության մասին, որոնց մի մասը կապված ծայրահեղական եւ ահաբեկչական խմբավորումների հետ, կռվում են իշխանությունների դեմ: 

Սա զեկույցի մասին, համառոտ, զեկույցի ամբողջական տեքստն այստեղ՝ 

http://www.ohchr.org/Documents/Countries/SY/ColSyriaDecember2012.pdf

Զեկույցում հայության հետ առնչվող կետերը 14, 21, 22, 38 են:

Այժմ թույլ տվեք զեկույցից առանձնացնել մի քանի դրույթներ եւ տալ Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհրդի պարզաբանումներն ու մտահոգություններն այդ առումով, որը փաթեթի տեսքով կներկայացվի ՄԱԿ - ի միջազգային անկախ հետաքննող հանձնաժողովի նախագահ պ-ն Պաոլո Սերջիո Պինհեիրոին: 

Ցանկանում ենք նշել հետեւյալ կետերը

1. Հանձնաժողովը զեկույցում նշում է, որ հակամարտությունը Սիրիայում կրում է միջհամայնքային բնույթ եւ հակամարտության մեջ ներքաշված փոքրամասնությունների անուների շարքում նշվում է է նաեւ հայերի անունը:

ԱԽ - ի բացատրությունը: 

-Նախ պետք է հիշեցնենք, որ հայերը Սիրիայում բնիկ ժողովուրդ են եւ փոքրամասնություն չեն:

2. Հակամարտությունը, ինչպես ներկայացված է զեկույցում, միջհամայնքային չէ եւ իրենց կամքին հակառակ՝ հակամարտության մեջ ներքաշված ժողովուրդները՝ հայերը, քրդերը, ալավիները, դրուզները նորմալ հարաբերությունների մեջ են միմյանց հետ եւ նրանց ընդհանուր թշնամին հանդիսանում է Սիրիայից դուրս ստեղծված եւ Թուրքիայի սահմանով Սիրիա հորդող զինված իսլամիստ գրոհայինների խմբերը, որոնք տասնյակից ավելի են: Զեկույցում նշված է այդ մասին եւ կան բազմաթիվ վկայություններ:

3. Որպես ասվածի ապացույց պետք նշել, որ նշված ժողովուրդները ինքնակազմակերպված են եւ ոչ միայն չեն հակամարտում միմյանց դեմ, այլեւ միասին կազմել են իրենց ինքնապաշտպանության ջոկատները գրոհայինների դեմ եւ միասին կազմել են քաղաքային խորհուրդ, որտեղ ընդունում են համատեղ որոշումներ իրենց անվտանգությունն ու իրավունքները պաշտպանելու համար, որպես բնիկ ժողովուրդներ: Այս մասին զեկույցը ոչինչ չի հայտնում:

Գրոհային 2 խմբավորման անուններ արդեն մտել են միջազգային հանրության ահաբեկչական ցուցակների մեջ:

http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=5v6YbnZcLqk 

գրոհայիններն անցնում են Սիրիա Թուրքիայի սահմանով 

4.  Զեկուցի 21-րդ եւ 22-րդ կետերում նշված է՝ <<Սիրիայի ուղղափառ հայեր>>, մյուս դեպքում՝ <<Ուղղափառ հայերի համայնք>> ձեւակերպումները, որոնք ճիշտ չեն եւ ճիշտ չեն ներկայացնում իրական պատկերը: Սիրիայի հայ համայնքում չկան ուղղափառ եկեղեցու հետեւորդներ, որպես այդպիսիք: Սիրիայի հայերը հիմնականում հայ առաքելական, ինչպես նաեւ հայ կաթոլիկ եւ հայ ավետարանչական ուղղությունների հետեւորդներ են:

5. Զեկույցում նշված չէ , այն մասին որ, գործում են քաղաքային խորհուրդներ բաղկացած այդ նույն հակամարտության մեջ ներքաշված համայնքային փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներից ՝ իրենց իրավունքների պաշտպանության, ինքնա պաշտպա- նության եւ ինքնակազմակերպման նպատակով:

6. Համաձայն զեկույցի, հայերը ե մյուս նշված ժողովուրդները, որոնք կառավարամետ են, հայտնվել են գրոհայինների հարձակման թիրախում:

 -ճշտում՝

 Հայերը եւ մյուս ժողովուրդները չեզոք են եւ, ինչպես նշեցինք վերեւում, միջհամայնքային հարաբերությունները նորմալ են միմյանց հետ եւ կազմելով ինքնապաշտպանության համատեղ ջոկատներ ընդդեմ օտարերկրյա զինված իսլամիստական խմբավորումների դեմ, որոնք ներխուժում են Թուրքիայի Հանրապետության սահմանով: 

7. Կցանկանայինք հիշեցնել, որ զեկույցում նշված չէ Դեր Զորում մորթված հայ եւ մյուս ժողովուրդների ընտանիքների մասին, Դեր Զորի հայ նահատակաց հուշակոթողին հասցված վնասի մասին, իրենց բնակավայրերը ստիպված լքածների ճակատագրի մասին: 

8. ԱՀԱԽ - ը ընդգծում է , որ ՄԱԿ- ի փորձագետների հանձնաժողովը Սիրիայի հայերին, քրդերին, ալավիներին եւ մյուս ժողովուրդներին իր զեկույցում չի ներկայացրել որպես բնիկ ժողովուրդներ, որոնք որպես այդպիսին ունեն հատուկ իրավունքներ՝ նաեւ համաձայն ՄԱԿ -ում ամրագրված բնիկ ժողովուրդների իրավունքների մասին օրենքում, որոնք առավել արտացոլված են օրենքի 20, 26, 30 հոդվածների կետերում:

Սրանք այն հիմնադրույթներն են, որոնց վրա Արեւմտյան Հայաստանի Ազգային Խորհուրդը ցանկանում է ուղղել ՄԱԿ-ի հանձնաժողովի ուշադրությունը եւ լիահույս է, որ հանձնաժողովն իր հետագա աշխատանքներում կլինի ավելի տեղեկացված եւ կներկայացնի ավելի ստույգ փաստեր: