АРМИНФОЦЕНТР: По инициативе программ Центра исследований
ресурсов Кавказа (CRRC) 15 июня в Институте Кавказа (г. Ереван) профессор Мичиганского
университета Рональд Григор Суни прочел лекцию по вопросу геноцида армян, при
этом, он, по мнению многих армянских историков является лже-арменоведом, с антиармянскими
позициями. (на армянском языке)
Հայազգի «ծախու գիտնականը» Երևանում Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ դասախոսություն է կարդալու
Հետազոտական
ռեսուրսների
կովկասյան
կենտրոնների
(ՀՌԿԿ)
ծրագրի
նախաձեռնությամբ
այսօր`
հունիսի
15-ին,
Երևանում`
Կովկասի
ինստիտուտում,
դասախոսություն
է
կարդալու
հայազգի
պրոֆեսոր
Ռոնալդ
Գրիգոր
Սյունին,
ով
շատ
հայ
պատմաբանների
կողմից
համարվում
է
կեղծ
հայագետ`
ոչ
հայանպաստ
դիրքորոշմամբ:
Դասախոսության
թեման
հետևյալն
է.
«Ինչպե՞ս
են
բռնությունն
ու
Ցեղասպանությունն
Օսմանյան
Թուրքիայում
այսօր
ազդում
մեր
աշխարհի
վրա»:
Թե
ի՞նչ
բովանդակությւն
ունի
այդ
դասախոսությունը,
կպարզենք
ավելի
ուշ,
սակայն
թեմայից
արդեն
ենթադրվում
է,
որ
Սյունին
այդ
ընթացքում
բացահայտ
հակահայ
մտքեր
չի
արտահայտի:
Սակայն
մտահոգության
տեղիք
է
տալիս
երևույթը`
այն,
որ
հայաստանյան
գիտական
շրջանակների
կողմից
մերժված
գիտնականն
այսօր
Երևանում
է
և
դասախոսություն
է
կարդալու:
Հիշեցնենք,
որ
Սյունին,
1995-ից
լինելով
ամերիկյան
ամենահեղինակավոր
համալսարաններից
մեկի`
Չիկագոյի
համալսարանի
քաղաքագիտության
ամբիոնի,
իսկ
մինչ
այդ
Միչիգանի
համալսարանում
Ալեք
Մանուկյանի
նվիրատվությամբ
հիմնադրված
ու
նրա
անունը
կրող
ամբիոնի
պրոֆեսոր`
այդ
տարիներին
գրել
է
«Հայացք
դեպի
Արարատ.
Հայաստանը
նոր
պատմության
մեջ»
իր
աշխատությունը,
որը
բուռն
քննադատության
է
արժանացել
պատմաբան,
քաղաքագետ
Արմեն
Այվազյանի
կողմից:
Նա
գրել
է,
որ
ինչպես
մեկ
այլ
«հայագետ»`
Ռոբերթ
Թոմսոնն
էր
Խորենացու
երկի
թարգմանության
իր
առաջաբանում
հայոց
պատմության
և
ընդհանրապես
հայության
վերաբերյալ
գրել,
թե
Մովսես
Խորենացին
լկտի
և
կեղծարար
խաբեբա
է,
իսկ
նրա
երկը`
ոչ
հավաստի
աղբյուր,
այնպես
էլ
Սյունին
«Հայացք
դեպի
Արարատի»
առաջաբանում
նախապես
նշել
է
իր
երկի
բուն
նպատակը.
«կազմալուծել
hայ
քաղաքական
ազգայնականների
քաղաքական
գաղափարախոսության
hիմքը,
ըստ
որի`
hայերի`
որպես
պատմական
ժողովրդի
շարունակական
գոյությունը,
առաջացումը
hայկական
լեռնաշխարհում
նրանց
զինում
է
ինքնորոշման
և
պետականության
իրավունքով
ու
նաև
պատմականորեն
վավերացված
պահանջատիրությամբ
այն
տարածքների
նկատմամբ,
որ
կազմում
են
Հայաստանը»
Իսկ
Սյունիի
գնահատմամբ`
հայերի
այս
կարծիքը
ոչ
այլ
ինչ
է,
եթե
ոչ
«հավատալիքների
հավաքածու»:
Այս
մասին
մանրամաս
կարող
եք
կարդալ
հետևյալ
հղումով`
Ամերիկյան
«հայագիտության»
գլուխգործոցը
կամ
Ռոնալդ
Սյունի
Կեղծարար
:
Բացի
այդ,
իր
գրքում
նա
անդրադարձել
է
նաև
ադրբեջանցիների
և
ղարաբաղցիների
ծագումնաբանությանը,
ղարաբաղյան
շարժմանը,
հայոց
ցեղասպանությանը,
հայոց
մշակույթին,
գիտությանն
ու
կրթությանը,
Հայաստանին
ու
հայությանը
վերաբերող
մի
շարք
այլ
հարցերի`
բազմաթիվ
կեղծ
մեկնաբանություններով
ու
խեղաթյուրումներով:
Վերջերս
էլ
ադրբեջանական
մամուլին
տված
իր
հարցազրույցներից
մեկում
Սյունին
արտահայտել
էր
հետևյալ
միտքը.
«Այն
փաստը,
որ
հայերը
մեծամասնություն
են
և
պետք
է
ինքնակառավարման
հնարավորություն
ունենան Ղարաբաղում, պետք է համատեղվի Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականության հետ` գուցե
մի
իրական
արժեք
ունեցող
դաշնային
կարգավիճակի
միջոցով
Ղարաբաղին
տալով
ամբողջական
ինքնավարություն,
բայց
իրավականորեն
պահպանելով
նրա
կապվածությունը
Ադրբեջանին»։
Այս
նյութին
ևս
կարող
եք
ծանոթանալ
հետևյալ
հղումով`
Հայազգի
պրոֆեսորի
հերթական
ադրբեջանամետ
հայտարարությունը
:
Սյունիի
երևանյան
դասախոսության
վերաբերյալ
փորձեցինք
մեկնաբանություն
ստանալ
ԵՊՀ
պատմության
ֆակուլտետի
դեկան
Էդիկ
Մինասյանից:
Ներկայացնում
ենք
այն
ամբողջությամբ.
«Ես
անձամբ
ծանոթ
չեմ
Սյունիի
հետ,
բայց
տեղյակ
եմ
նրա
կեղծ
և
խեղաթյուրված
հրապարակումների
մասին:
Ի՞նչ
ասեմ,
նա
ծախու
գիտնական
է,
նրան
չեմ
ընդունում:
Մենք
մի
քանի
տարի
առաջ
մեր
ամբիոնում
որոշում
կայացրեցինք
նման
հայագետներին
չաջակցելու
և
նրանց
հետ
չհամագործակցելու
վերաբերյալ:
Իսկ
նրանք,
ովքեր
նրանց
հրավիրում
են
դասախոսության,
երևի
նույն
աղբյուրներից
են
սնվում
և
իրենց
ձեռնտու
է:
Համենայնդեպս,
ես
դեմ
եմ:
Այդ
մարդուն
պետք
է
իր
տեղը
ցույց
տալ,
ոչ
թե
հրավիրել
դասախոսություն
կարդալու»:
Գիտություների
ազգային
ակադեմիայի
ակադեմիկոս
Վլադիմիր
Բարխուդարյանը,
սակայն,
նման
գիտնականների
դեմ
պայքարելու
իր
ուրույն
տեսակետն
ունի`
ոչ
թե
նրանց
ցույց
տալ
իրենց
տեղը,
այլ
հասկանալ,
երկխոսել
և
վերադաստիարակել.
«Գիտե՞ք
ինչ,
Սյունին
ունի
սխալ
կարծիք
մասնագիտական
որոշ
հարցերի
մասին,
բայց
մենք
նման
գիտնականներին
չպետք
է
քննադատենք
և
վանենք,
դա
ճիշտ
չէ:
Պետք
է
կանչենք,
վերադաստիարակենք
և
փոխենք:
Ես
կարծում
եմ,
որ
պետք
է
լսել
նաև
Սյունիին
և
ասել,
որ
էսպես
չի
կամ
էսպես
չի,
ոչ
թե
գցել
թշնամու
գիրկը»:
Ակադեմիկոսի
այս
տեսակետն
ընդունելի
կլիներ,
եթե
իսկապես
նման
հայագետներին
«վերադաստիարակելու»
և
«փոխելու»
ուղղությամբ
աշխատանքներ
տարվեին,
բայց
որքանով
մեզ
հայտնի
է`
նման
հաջողված
պատմություններ
չունենք:
Նշենք
նաև,
որ
Նյու
Յորքի
Կարնեգի
կորպորացիայի
և
Եվրասիա
համագործակցություն
հիմնադրամի
համագործակցությամբ
գործող
ՀՌԿԿ
ծրագիրը,
որի
շրջանակներում
Սյունին
հրավիրվել
է
Երևան,
Հայաստանի,
Ադրբեջանի
և
Վրաստանի
մայրաքաղաքներում
հիմնադրված
ռեսուրսների
և
ուսուցման
կենտրոնների
ցանց
է:
Գործունեության
նպատակը,
ինչպես
կազմակերպության
կայքում
է
գրված,
հասարակագիտական
հետազոտություններն
ու
պետական
քաղաքականության
վերլուծությունը
խթանել
է
Հարավային
Կովկասում,
ինչպես
նաև
բարձրորակ
հետազոտական
ռեսուրսների
մատչելիությունն
ապահովելը,
հետազոտական
կարողությունները
զարգացնելը,
հասարակական
գիտությունների
հետազոտողների
և
քաղաքական
գործիչների
միջև
երկխոսությունն
ու
համագործակցությունն
ընդլայնելը:
«Հետազոտական
ռեսուրսների
կովկասյան
կենտրոն»-ի տնօրեն
Հեղինե
Մանասյանը
«Անկախ»-ին հայտնեց,
որ
Ռոնալդ
Սյունիի`
Երևանում
գտնվելու
բուն
նպատակը
ոչ
թե
այդ
դասախոսությունն
է,
այլ
որպես
փորձագետ`
իրենց
ծրագիրը
գնահատելը:
Նրա
խոսքով,
Երևանում
ակադեմիական
շրջանակների
համար
դասախոսություն
կարդալը
եղել
է
իրենց
տարածաշրջանային
տնօրեն
Հանս
Գութբրոդի
նախաձեռնությունը:
Ինչ
վերաբերում
է
Հայաստանում
Սյունիի
վերաբերյալ
հակասական
դիրքորոշումներին,
ապա
Մանասյանը
դրանց
մասին
լսել
է,
սակայն
կարծում
է,
որ
եթե
գիտնականն
աշխարհում
հայտնի
է,
ապա
պետք
է
նրա
տեսակետները
լսել
և
հարկ
եղած
դեպքում`
բանավիճել:
Ի
դեպ,
դասախոսությունն
անց
է
կացվելու
անգլերենով:
Դրա
պատճառն,
ըստ
Մանասյանի,
այն
է,
որ
դասախոսությունն
անսպասելի
էր,
և
ժամանակի
սղության
պատճառով
իրենք
չեն
հասցրել
թարգմանիչ
հրավիրել:
Անի Գասպարյան, Аankakh.com
Հունիսի 15, 2012
|